«Οικονομικά και ελληνικά», «Βέρος Ελληνας», «Γεύση από την Ελλάδα που αγαπάμε». Πρόκειται για μερικά μόνο από τα πολλά σλόγκαν που χρησιμοποιούνται πλέον στις διαφημίσεις προϊόντων και επιχειρήσεων, κυρίως στον κλάδο των καταναλωτικών ειδών, προκειμένου να τονίσουν την ελληνικότητά τους.
Οι επιχειρήσεις, τα τμήματα μάρκετινγκ και οι διαφημιστές επέδειξαν γρήγορα αντανακλαστικά και
φρόντισαν να αξιοποιήσουν εγκαίρως τη στροφή των καταναλωτών προς τα εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα, ενισχύοντας περισσότερο την τάση αυτή. Σε μια πίτα, μάλιστα, που διαρκώς μικραίνει, η μάχη των μεριδίων γίνεται ακόμη πιο έντονη και η εφευρετικότητα εκτιμάται ολοένα και περισσότερο.

Στο «παιχνίδι» αυτό συμμετέχουν ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις, με τις δεύτερες, μάλιστα, να υπερτονίζουν άλλοτε την εμπιστοσύνη που δείχνουν προς την ελληνική οικονομία, τη συμπαράσταση προς τους Ελληνες παραγωγούς, την προτίμηση σε ελληνικές πρώτες ύλες. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι εδώ και χρόνια μπορεί να έχουν έντονη παραγωγική δραστηριότητα στην Ελλάδα, τώρα επιλέγουν να διαφημίζουν αυτό ακριβώς το ελληνικό στοιχείο.

Ενα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελεί η τελευταία δημοφιλής τηλεοπτική διαφήμιση της μπίρας Amstel που παράγεται από την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, εταιρεία του ολλανδικού ομίλου Heineken.

Στη διαφήμιση γίνεται λογοπαίγνιο με το όνομα Amstel και τη φράση «Αμ στέλναν τον... να φέρει τις μπίρες», έτσι ώστε να καταλήγει στην εκδοχή ότι η μπίρα μπορεί τελικά να μην οφείλει την ονομασία της στον ποταμό Αμστελ που διασχίζει το Αμστερνταμ, αλλά στην παραπάνω φράση ή στον... Αμοιράκη Στέλιο! «Φτιαγμένη τόσα χρόνια από ελληνικά χέρια, σε ελληνική γη, από ελληνικά κριθάρια, δεν μπορεί δικό μας θα είναι και το όνομα», ακούγεται η φωνή του εκφωνητή. Είχε προηγηθεί η διαφήμιση της μπίρας Αλφα, επίσης προϊόν της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας με το σλόγκαν «Γεύση από την Ελλάδα που αγαπάμε». Το επαναλανσάρισμα της μπίρας ΦΙΞ Hellas με το σλόγκαν «η αγαπημένη όλων των Ελλήνων» πριν από δύο χρόνια σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη στρατηγική μάρκετινγκ της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας που εξακολουθεί να κρατά τα σκήπτρα στην ελληνική αγορά μπίρας.

Ιδιαίτερη έμφαση στο ελληνικό στοιχείο δίνουν τον τελευταίο καιρό οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Η βορειοελλαδίτικη επιχείρηση του κλάδου «Μασούτης» έχει κεντρικό σύνθημα «Οικονομικά και ελληνικά», ενώ ο «Βερόπουλος» χρησιμοποιεί το σλόγκαν «Βέρος Ελληνας».

Στην αντίπερα όχθη οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ που ανήκουν σε ξένους ομίλους επιχειρούν να δείξουν την εμπιστοσύνη τους στα ελληνικά προϊόντα. «73 χρόνια στηρίζουμε τον Ελληνα παραγωγό» είναι το κεντρικό σύνθημα μεγάλης διαφημιστικής εκστρατείας που ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες από την «ΑΒ Βασιλόπουλος», εταιρεία του βελγικού ομίλου Delhaize, στο πλαίσιο της οποίας μιλούν Ελληνες παραγωγοί που συνεργάζονται με την επιχείρηση. Ηδη από πέρυσι η ΑΒ είχε εντάξει το στοιχείο της ελληνικότητας στις διαφημίσεις της.

Πρωτοβουλία για τη στήριξη των ελληνικών προϊόντων είχε ξεκινήσει λίγο πριν μεταβιβασθεί εξ ολοκλήρου στους Αφούς Μαρινόπουλους και η Carrefour-Μαρινόπουλος, πρωτοβουλία η οποία συνεχίζεται. Με σύνθημα «Αγκαλιάζουμε τα ελληνικά προϊόντα, στηρίζουμε την ντόπια παραγωγή» η εταιρεία διενεργεί διαγωνισμό καινοτομίας ελληνικού προϊόντος σε διάφορους νομούς της χώρας. Το πιο καινοτόμο προϊόν κάθε περιοχής διατίθεται προς πώληση από το δίκτυο της Carrefour-Μαρινόπουλος για έξι μήνες. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ακόμη και η απόκτηση του συνόλου των μετοχών της επιχείρησης από την Αφοί Μαρινόπουλοι επιχειρήθηκε να προβληθεί ως επιτυχία μιας ελληνικής εταιρείας και όχι ως η αποχώρηση μιας ξένης από την πολύπαθη ελληνική αγορά.

Η Lidl από την πλευρά της προβάλλει το τελευταίο διάστημα τη στήριξή της στην ελληνική κοινωνία με το σύνθημα «Δεκαπέντε χρόνια μαζί είναι τιμή μας», καθώς και τις συνεργασίες της με Ελληνες παραγωγούς για την παραγωγή προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

Αν μη τι άλλο, έστω και αργά, καταναλωτές και επιχειρήσεις φαίνεται ότι ξανά-ανακαλύπτουν την ελληνική παραγωγή. Ή τουλάχιστον αυτό που προβάλλεται ως ελληνική παραγωγή. Αναμφίβολα είτε χρησιμοποιούνται εγχώριες πρώτες ύλες είτε αυτές εισάγονται και η μεταποίηση γίνεται στην Ελλάδα το όφελος για την εθνική οικονομία είναι σημαντικό. Οπως επίσης το όφελος είναι μεγάλο (αύξηση της απασχόλησης, φορολογικά έσοδα) ακόμη και αν μια εταιρεία με παραγωγική δραστηριότητα στην Ελλάδα δεν είναι ελληνικών συμφερόντων.

Δύο είναι τα κρίσιμα στοιχεία αυτής της ιστορίας: πρώτον, να μην πρόκειται για μία μόδα, ένα πρόσκαιρο φαινόμενο, αλλά να αποτελεί το κίνητρο για ανασυγκρότηση του παραγωγικού μοντέλου. Δεύτερον, το στοιχείο της ελληνικότητας να μην χρησιμοποιείται ψευδεπίγραφα με στόχο την αύξηση των πωλήσεων μέσα από την παραπλάνηση του καταναλωτικού κοινού.

Προσοχή στην ετικέτα
Πλήθος παρανοήσεων έχουν προκαλέσει σκόπιμες και μη αναφορές σε δημοσιεύματα αλλά και διαφόρων φορέων σύμφωνα με τις οποίες όταν ένα προϊόν φέρει barcode με πρόθεμα 520-521 σημαίνει ότι είναι ελληνικό.

Στην πραγματικότητα τα τρία πρώτα νούμερα του barcode προσδιορίζουν τη χώρα στην οποία εκδόθηκε ο συγκεκριμένος κωδικός για λογαριασμό της ενδιαφερόμενης επιχείρησης και όχι απαραιτήτως ότι τα προϊόντα αυτά έχουν παραχθεί στην ίδια χώρα. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν για παράδειγμα προϊόντα (π.χ. αρτοσκευάσματα, κατεψυγμένα ψάρια) τα οποία έχουν παρασκευασθεί στη Βουλγαρία ή έχουν αλιευθεί στον Ατλαντικό.

Ωστόσο, επειδή ο κωδικός εκδόθηκε στην Ελλάδα έχει πρόθεμα 520. Από την άλλη προϊόντα που κατασκευάζονται από ελληνική επιχείρηση φέρουν για παράδειγμα barcode με πρόθεμα 509 (Μ. Βρετανίας) ακριβώς διότι ο κωδικός εκδόθηκε στη χώρα αυτή. Προτιμότερο, λοιπόν, για τους καταναλωτές είναι να ελέγχουν τις πληροφορίες στις ετικέτες των προϊόντων προκειμένου να ενημερωθούν για τη χώρα προέλευσης.