Ο καρκίνος του μαστού είναι 10 διαφορετικές ασθένειες

Αυτό που αποκαλούμε «καρκίνος του μαστού» είναι στην πραγματικότητα δέκα εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους ασθένειες, σύμφωνα με μία νέα, διεθνή μελέτη την οποία οι ειδικοί χαρακτηρίζουν «ορόσημο» της Ογκολογίας.

Η ταξινόμηση αυτή μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει σε νέες θεραπείες, οι οποίες θα ταιριάζουν σε κάθε είδος καρκίνο του μαστού ξεχωριστά και έτσι θα είναι πιο ακριβείς και αποτελεσματικές.

Η μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature», βασίζεται στην ανάλυση των καρκινικών όγκων του μαστού 2.000 γυναικών.

Υπολογίζεται ότι τα ευρήματά της θα μπορέσουν να εφαρμοστούν στην καθημερινή κλινική πρακτικά έπειτα από τουλάχιστον τρία χρόνια.

Όπως εξήγησε ο επικεφαλής ερευνητής, δρ Κάρλος Καλντάς, καθηγητής Ιατρικής του Καρκίνου στο Τμήμα Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ, αυτή τη στιγμή ο καρκίνος του μαστού ταξινομείται αναλόγως με τη μορφολογία των κυττάρων του στο μικροσκόπιο και εξετάσεις για δείκτες των όγκων.

Ο έλεγχος αυτός χωρίζει, σε αδρές γραμμές, τους καρκίνους του μαστού σε τρεις κύριες κατηγορίες – και αναλόγως τη θεραπεία που χορηγείται στις ασθενείς:

* Καρκίνοι με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων. Αποτελούν τα περίπου δύο τρίτα των κρουσμάτων της νόσου. Αντιμετωπίζονται κυρίως με ορμονικές θεραπείες που έχουν αντιοιστρογονική δράση.

* Καρκίνοι θετικοί στην HER2 (είναι μία πρωτεΐνη). Αποτελούν το 1 στα 6 κρούσματα. Αντιμετωπίζονται με ειδικό φάρμακο, την τραστουζουμάμπη, η οποία ουσιαστικά είναι η μοναδική «γενετική» θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού.

* Καρκίνοι τριπλά αρνητικοί. Έχουν αρνητικούς υποδοχείς οιστρογόνων, αρνητικούς υποδοχείς προγεστερόνης και αρνητικούς υποδοχείς της πρωτεΐνης HER2. Αποτελούν το περίπου 1 στα 6 κρούσματα. Αντιμετωπίζονται κυρίως με χημειοθεραπεία.

«Η συντριπτική πλειονότητα των μαστικών καρκίνων, πάνω από το 70%, ανταποκρίνονται στις ορμονικές θεραπείες, αλλά η ανταπόκριση αυτή παρουσιάζει τεράστιες διακυμάνσεις καθώς άλλοτε είναι εκπληκτική και άλλοτε τραγική», είπε ο δρ Καλντάς. «Είναι σαφές ότι χρειαζόμασταν καλύτερη ταξινόμηση των όγκων».

Έτσι, ο δρ Καλντάς και συνεργάτες του σε Βρετανία και Καναδά, αποφάσισαν να καταγράψουν το γενετικό προφίλ των καρκίνων 2.000 γυναικών.

Η καταγραφή έγινε με τη μέγιστη δυνατή λεπτομέρεια καθώς αποτύπωσαν, μεταξύ άλλων, ποια γονίδια ήταν μεταλλαγμένα, ποια ήταν απενεργοποιημένα και ποια υπερλειτουργούσαν.

Η ανάλυση έδειξε πως όλοι οι τρόποι με τους οποίους αλλάζουν τα μαστικά κύτταρα όταν γίνονται καρκινικά, μπορούν να χωριστούν σε 10 κατηγορίες, τις οποίες ονόμασαν IntClust 1-10.

Ο καθηγητής Καλντάς είπε πως «αυτός είναι ένας εντελώς νέος τρόπος ταξινόμησης του καρκίνου του μαστού».

Την όλη έρευνα χρηματοδότησε ο ένας από τους σημαντικότερους ογκολογικούς, ερευνητικούς οργανισμούς στον κόσμο, το Cancer Research UK. Ο εκτελεστικός διευθυντής του δρ Χάρπαλ Κουμάρ, δήλωσε πως η παρούσα μελέτη είναι η μεγαλύτερη γενετική ανάλυση του καρκίνου του μαστού που έχει γίνει ποτέ.

«Τα ευρήματα αυτά θα αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο του μαστού και θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη διάγνωση και θεραπεία του στο μέλλον», πρόσθεσε. «Πιστεύουμε πως είναι μία μελέτη-ορόσημο».

Οι δυνατότητες που διανοίγονται με τη νέα ταξινόμηση είναι τεράστιες και θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.

Ωστόσο, τα νέα ευρήματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν αμέσως, καθώς θα χρειασθούν 3 έως 5 χρόνια έως ότου αποδείξουν οι ερευνητές πως η χρήση τους μπορεί να ωφελήσει τις ασθενείς.

Το βέβαιον αυτή τη στιγμή είναι πως υπάρχουν σαφείς διαφορές στην επιβίωση μεταξύ των 10 κατηγοριών. Οι κατηγορίες IntClust 2 και IntClust 5 λ.χ. φαίνεται να έχουν ποσοστό 15ετούς επιβίωσης 40%, ενώ οι κατηγορίες IntClust 3 και IntClust 4 έχουν ποσοστό 15ετούς επιβίωσης 75%. Οι διαφορές αυτές θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην καλύτερη ενημέρωση των ασθενών.

Όσον αφορά τη θεραπεία, εδώ παρατηρείται σημαντική υστέρηση, καθώς στοχευμένη θεραπεία υπάρχει μονάχα για μία από 10 μορφές καρκίνου του μαστού (είναι η τραστουζουμάμπη που ήδη χορηγείται μόνο στις ασθενείς με θετικούς υποδοχείς στην πρωτεΐνη HER2).

Για τις υπόλοιπες εννέα κατηγορίες αυτή τη στιγμή υπάρχουν οι συνήθεις θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και η ορμονοθεραπεία.

Ωστόσο οι ειδικοί πιστεύουν πως τώρα που αναγνωρίστηκαν οι 10 καρκίνοι, θα βρεθούν θεραπείες για κάθε έναν από αυτούς.

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 16% όλων των κρουσμάτων καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως αφορούν τον μαστό. Είναι επίσης ο καρκίνος που κοστίζει τις περισσότερες γυναικείες ζωές: υπολογίζεται ότι 519.000 γυναίκες πεθαίνουν ετησίως από αυτόν, με το 69% των θανάτων να καταγράφονται στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Υπολογίζεται πως κάθε γυναίκα έχει μία στις 11 πιθανότητες να εκδηλώσει καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή της (η αναλογία αυτή ισχύει για την Ελλάδα, στις υπόλοιπες χώρες της Δύσης είναι μία πιθανότητα στις 9).

Τα καλά νέα είναι πως στις ανεπτυγμένες χώρες, τα ποσοστά ιάσεως του καρκίνου του μαστού είναι υψηλά – κυμαίνονται από 60% στις χώρες μεσαίου εισοδήματος έως 80% στη Βόρειο Αμερική, τη Σουηδία και την Ιαπωνία.

Στην χώρα μας, υπολογίζεται πως περισσότερες από 4.500 γυναίκες εκδηλώνουν ετησίως καρκίνο του μαστού.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ