Πατριωτικές Εξάψεις ή Προτάσεις;
του Δημήτρη Πεπελάση
 Η θλίψη, η οργή, ο φόβος, η απόγνωση είναι συναισθήματα που διαρκώς καταλαμβάνουν μεγαλύτερο μέρος της συναισθηματικής κατάστασης των Ελλήνων. Μπορούν τέτοια συναισθήματα να μετουσιωθούν σε δυνάμεις ανατροπής για ένα καλύτερο μέλλον ή θα αναδείξουν τον χειρότερό μας εαυτό; Ήδη χαράσσονται τραγικές εικόνες στο μυαλό μας όπως: άστεγοι, ρακένδυτοι, πεινασμένοι που ψάχνουν για τροφή στα σκουπίδια, διαγκωνισμός στα συσσίτια, ρατσισμός, καχυποψία και πολλά ακόμη.

Η αναδρομή στην Ιστορία του τόπου μας είναι διάστικτη από αρνητικά και θετικά παραδείγματα. Είναι διδακτική και μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το μέλλον εξαρτάται κυρίως από εμάς. θα κριθεί κυρίως από την ικανότητα να υπερβούμε κακές συνήθειες, ελαττώματα, λαϊκισμούς, αυτοσυντηρούμενους μύθους και ψευδαισθήσεις. Βασική προϋπόθεση, να αντιτάξουμε στην αβεβαιότητα σταθερές αξίες όπως η ειλικρίνεια στην ενημέρωση, η κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή, η απελευθέρωση της δημιουργικότητας, η αναγνώριση της σημασίας της παιδείας, του πολιτισμού και της κουλτούρας στην ανάπτυξη της κοινωνίας και της οικονομίας. Χρειάζεται ακόμη να αναγνωρίσουμε τη την προοπτική που προσφέρουν ορισμένοι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας έναντι άλλων, να υπερβούμε συντεχνιακές αγκυλώσεις που δεν εξυπηρετούν την κοινωνία αλλά μόνον τα προνομιούχα μέλη τους.
Αυτά, ενώ δεν είναι ούτε πρωτότυπα ούτε αμφιλεγόμενα εντούτοις, δεν βρίσκουν ανταπόκριση στην καθημερινότητα της πολιτικής. Ισχυρό φρένο στην εξέλιξή μας παραμένει η διάθεση αποπροσανατολισμού στην αναζήτηση της αλήθειας για τις ευθύνες μας αλλά και στην αναζήτηση λύσεων για το μέλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα από την ώρα που "έσκασε" η κρίση, η επίμονη συζήτηση για τη συνομωσία των διεθνών χρηματοπιστωτικών κέντρων, των πάσης φύσεως ανταγωνιστών, ορατών και αόρατων εχθρών της Ελλάδας. Έτσι, με τον δήθεν πατριωτικό λόγο αποφεύγουμε την ειλικρινή αναζήτηση ευθυνών εκεί που βρίσκονται δηλαδή, στο εσωτερικό της χώρας μας, στους δικούς μας αρμόδιους. Αποφεύγουμε και την ουσιαστική αντιπαραβολή προτάσεων στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς και το ΔΝΤ. Που είναι οι άλλες, οι ελληνοκεντρικές προτάσεις, τα λεγόμενα ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα, οι νέες νησίδες ανάπτυξης, οι μεταρρυθμίσεις, η απελευθέρωση των επαγγελμάτων, ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, η πάταξη της φοροδιαφυγής και τόσα άλλα.
Υπάρχουν προτάσεις που όμως δεν αναπαράγονται επαρκώς από τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς φορείς. Εδώ δεν αναφέρομαι τόσο στο έργο διαφόρων ερευνητικών φορέων του δημοσίου ή των πανεπιστημίων όσο σε προτάσεις που καλλιεργούνται στους κόλπους ορισμένων κοινωνικών εταίρων. To ΙΟΒΕ του ΣΕΒ, το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, παρότι οφείλουν την ύπαρξή τους σε "οργανωμένες τάξεις συμφερόντων, εντούτοις, παράγουν έργο, εν δυνάμει χρήσιμο. 0 βαθμός αξιοπιστίας τους επιβεβαιώνεται και από το ότι συχνά συμπίπτουν στις εκτιμήσεις και στις προτάσεις τους. Εύλογα λοιπόν, διερωτάται κανείς, τι σπουδαία αποτελέσματα μπορεί να είχε καταγράψει η ελληνική οικονομία εάν οι ίδιες οι ηγεσίες του ΣΕΒ και της ΓΣΕΕ διακρίνονταν από την ανάλογη ειλικρίνεια και υπευθυνότητα; Ποιές ανάγκες εξυπηρετούνται όταν στον δημόσιο διάλογο κυριαρχεί ο δήθεν πατριωτικός λόγος σε ρυθμούς ιδεοληψιών και σε κενό προτάσεων, αντί να τίθενται σε διαλεκτική δοκιμασία τα επιχειρήματα επιστημονικών υπευθύνων φορέων όπως του Στουρνάρα και του Ρομπόλη; To ερώτημα αυτό με ακολουθεί πολλά χρόνια πριν εκδηλωθεί η κρίση. Σήμερα ακόμη περισσότερο πιστεύω ότι, θα ήταν χρήσιμη η θεσμοθέτηση της περιοδικής ενημέρωσης του κοινοβουλίου για την ελληνική οικονομία και τις προοπτικές της από τέτοια ερευνητικά κέντρα, την Τράπεζα της Ελλάδος και το ΚΕΠΕ. Δυστυχώς, το ΙΤΕΠ (Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων), που προσέφερε σημαντικό έργο στη μελέτη της οικονομίας μας, δεν επιβίωσε.
*Ο Δημήτρης Πεπελάσης είναι οικονομολόγος , συνεργάτης του Hybrid Radio,